İran ile ABD arasında nükleer anlaşma için masaya dönüş girişimleri devam ederken, Tahran’dan dikkat çeken bir açıklama geldi.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran’ın müzakere masasına dönüşü için ABD’den İran’a ait olan ve yurt dışında bloke edilen 10 milyar doları serbest bırakmasını istedi.
Bloomberg, bu talebin, 2015 nükleer anlaşmasını canlandırmak için müzakerelerin yakın zamanda yeniden başlaması olasılığını azalttığını öne sürdü.
NEW YORK’TA TEMAS GİRİŞİMİ
İran devlet televizyonuna konuşan Abdullahiyan, ABD Başkanı Joe Biden’ın ekibinin New York’taki son Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu sırasında görüşmeleri tekrar başlatmak için çeşitli kanallardan kendileriyle iletişim kurmaya çalıştığını, aracılara “Eğer Biden’ın niyeti ciddiyse, ona ciddi bir işaret göndermesini söyleyin. 10 milyar dolarlık bloke edilmiş paramızın serbest bırakılması böyle bir sinyal olur” dediğini aktardı.
İran, ABD yaptırımları nedeniyle başta Irak ve Güney Kore olmak üzere yurt dışındaki milyarlarca dolarlık parasını kullanamıyor.
İRAN MASAYA DÖNECEK
Viyana’daki müzakereleri devam ettirmek istediklerini ve bunun için heyeti oluşturduklarını belirten Abdullahiyan, “Müzakereler konusunda ciddiyiz ve masaya geri döneceğiz” dedi.
İran ekonomisini ve dış siyaseti nükleer anlaşmaya bağlamayacaklarını dile getiren Abdullahiyan, “Biden hem Trump’ın yöntemlerini kabul etmediğini söylüyor hem de onun gibi yapıyor. Biden, Trump gibi yaptırım uygulamayacağını ifade ediyor ancak 1600 yaptırım kalemi ile müzakere masasına gelmek istiyor.” diye konuştu.
NE OLMUŞTU?
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
Bu anlaşmanın ardından Tahran’ın hem petrol ihracatı artmış, hem de Batı ülkeleri ile İran arasındaki ekonomik ilişkiler yoğunlaşmıştı.
Donald Trump’ın başkanlığı döneminde Washington, 8 Mayıs 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Yaptırımlara karşılık 8 Mayıs 2019’da kademeli olarak anlaşmadaki taahhütlerini durdurmaya başlayan İran, 5 Ocak 2020’de anlaşmadaki taahhütlerini tamamen durdurmuş ve yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme işlemi dahil bir dizi adım atmıştı.
ABD’de göreve gelen Joe Biden yönetimi, Tahran’ın anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmesi halinde anlaşmaya geri döneceklerini duyurmuştu. İran ise anlaşmadan çekilen taraf olarak öncelikle ABD’nin anlaşmaya dönmesini ve yaptırımlarını kaldırması gerektiğini açıklamıştı.
Nükleer anlaşmanın tarafları, 6 Nisan’da Avusturya’nın başkenti Viyana’da görüşmelere başlamıştı. Görüşmelere haziran sonunda ara verilmişti.