Enerji sektöründe tutmayan vaatlerden birisi de kayıp-kaçak elektrikle mücadele oldu. Türkiye’de tüketilen elektriğin yüzde 10’undan fazlası kayıp-kaçak ve bunun mesken elektrik birim fiyatı üzerinden yıllık maliyeti ortalama 11 milyar TL’yi buluyor. Vergiler ve diğer kalemler de eklenince kaçak elektriğin faturası 22 milyar TL’ye ulaşırken, bunlar vatandaşın faturalarına “kayıp-kaçak bedeli” olarak yansıtılıyor. Türkiye’de özelleştirilmiş 21 dağıtım bölgesindeki 15 şirket, tarımsal sulama, mesken, ticarethane ve sanayi tüketicilerine elektrik dağıtımı yapıyor. Faturalanan toplam tüketimin tüketici türüne göre dağılımına bakıldığında 2020’de sanayi yüzde 42.74 ile ilk sırada yer alırken, onu yüzde 25.76 ile mesken takip ediyor. Ticarethane tüketimi yüzde 24.69 olurken, tarımsal sulama yüzde 4.63 ve aydınlatma yüzde 2.18 oldu. Dağıtım seviyesinde tüketilen elektrik 177.36 teravatsaat (TWH) olurken, iletim seviyesinde tüketim 56.05 TWh olarak gerçekleşti.
KAYNAK AÇIKLANMIYOR
Kayıp-kaçak oranlarının hangi tüketici ve hattan gerçekleştiği yetkili kurumlarca belirtilmiyor. Bu nedenle kaçağın esas kaynağının meskenler mi yoksa sanayi tesisleri mi olduğu tam olarak bilinmiyor.
BÜYÜK KAÇAKÇILAR KORUNUYOR MU?
Kaçak elektrik kullanımı oransal olarak Doğu ve Güneydoğu’da çok olmasına rağmen, miktar olarak tüm Türkiye’de sorun olduğunu söyleyen Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Özdağ, dağıtım şirketlerinin bunu çözmediğini, devletin de bilerek yaptırım uygulamadığını belirtti. Elektriği kimin çaldığının bilinmediğini ifade eden Özdağ, “Mesken mi, tarımsal sulama mı? Yoksa büyük tüketicilerin kaçak kullanımı bilindiği halde engel olunmuyor mu” dedi.